آنچه در این مقاله می خوانید
بینی ، اولین بخش از ارگان تنفسی و ورودی های هوایی تلقی می گردد و از جمله اعضای حیاتی و مهم بدن به حساب می آید که عملکرد اصلی آن تنفس و بویایی است. لازم به ذکر است که دو زوج ، حفره توخالی تحت عنوان سینوس ها ؛ نیز در نواحی مجاور بینی و درون اسکلت صورت قرار دارند که ترشحات آن ها به درون بینی تخلیه می گردد. زمانی که صحبت از بیماری های بینی به میان می آید ، معمولا آبریزش بینی و انسداد مجاری بینی به ذهن خطور می کند. اما باید اشاره داشت که به طور کلی بيماری های بينی ، ۴ دسته هستند که می توانند بینی و سینوس ها را درگیر سازند. ناگفته نماند که برای تشخیص و درمان بیماری های مرتبط با بینی باید به بهترین پزشکان متخصص گوش و حلق و بینی در تهران همچون خانم دکتر مریم یعقوبی یکی از بهترین جراحان و متخصصان گوش و حلق و بینی تهران مراجعه کرد.
انواع بیماری های بینی
عفونت ها ، التهابات و حساسیت ها ، پولیپ بینی ، بیماری های ایمنی و تومورهای و سرطان ها ؛ از اصلی ترین بیماری های دماغ می باشند. در ادامه مقاله ؛ جهت آشنایی بیشتر شما با مشکلات بینی ، توضیحاتی مختصر در خصوص هر یک ارائه نموده ایم.
- التهابات و حساسيت ها
حساسیت یا التهاب بینی یکی از رایج ترین بیماری های بینی می باشد. ابتلا به حساسیت در هر سنی امکان پذیر است و معمولا تا مدت های زیادی فرد را درگیر می کند. سیستم ایمنی بدن ممکن است به مرور حساسیت کمتری به محرک ها نشان دهد و علائم حساسیت کاهش یافته و از بین برود.
دلیل حساسیت و التهاب بینی
التهاب که یکی از شایع ترین بیماری های بینی است ، در مواردی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن نسبت به مواد بی ضرری مانند گرده گیاهان واکنش نشان داده و وارد عمل شود. با ورود گرد و غبار به بینی و ریه فرد دارای حساسیت، بدن فرد شروع به ترشح ماده های شیمیایی از جمله هیستامین می کند. ترشح این مواد در بدن فرد، باعث بروز آبریزش بینی، خاریدن بینی و تورم می شود.
التهاب و حساسیت چه علائم و عوارضی دارد ؟
از مهم ترین علائم التهاب و آلرژی می توان به آبریزش از بینی و احتقان آن ، خارش بینی و خشکی دهان ، ریزش اشک از چشم ها و خارش آن ها ، عطسه و سرفه کردن ، گرفتگی بینی و کاهش حس بویایی و غیره اشاره کرد . ممکن است در موارد پیشرفته تر شدن بیماری های بینی علائمی ؛ مانند سیاهی دور چشم ، گلودرد ، پف زیر چشم ، سردرد ، خستگی و خواب آلودگی نیز ظاهر شود.
حساسیت در بینی از طریق ایجاد تورم داخل بینی ، منجر به انسدادمجاری سینوسی می شود. این انسداد موجب می شود ترشحات در سینوس جمع شوند و در موارد حاد موجب سینوزیت می شود. در مواردی که بینی در طولانی مدت دچار التهاب باشد ، مخاط داخل بینی که متورم شده اند ، به شکل گوشت اضافی در داخل بینی آویزان و بزرگ شده و باعث ایجاد پولیپ بینی می شوند.
انواع حساسیت بینی
- حساسیت فصلی : با تغییرات آب و هوا و فصول ایجاد می شود.
- حساسیت فصلی مداوم : مربوط به تغییر فصل ها نیست و در اثر ارتباط با حیوانات خانگی ایجاد می شود.
- حساسیت تک گیر : زمانی که بدن به ماده خاصی حساسیت دارد اتفاق می افتد.
تشخیص و درمان حساسیت و التهاب بینی
تشخیص حساسیت به کمک شرح حال و علائم بیمار صورت می گیرد. تست حساسیت می تواند نوع ماده حساسیت زا در بیمار را مشخص کند. تست حساسیت از طریق پوست صورت می گیرد. در مواردی که بیمار قادر به انجام تست نباشد از آزمایش خون برای تشخیص استفاده می شود. متداول ترین روش درمان التهاب بینی ، اجتناب از عامل ایجاد حساسیت می باشد ؛ از جمله اقدامات درمانی در بیماران مبتلا به حساسیت می توان به پرهیز از خوردن مواد حساسیت زا ، پرهیز از گرده و غبار در فصل های بهار و پاییز ، استفاده از سرم شستشو و استفاده از داروهای ضد آلرژی با تشخیص بهترین جراح و متخصص گوش و حلق و بینی تهران اشاره کرد. در صورتی که بیمار مدت زمان زیادی مبتلا به حساسیت باشد یا بیماری های بینی او شدید باشد برای درمان می توان از ایمونوتراپی یا حساسیت زدایی استفاده کرد. در این روش با شناخت ماده آلرژی زا و تزریق مقدار اندکی از آن به بدن بیمار در فواصل زمانی، بدن بیمار به مرور به آن ماده عادت کرده و حساسیت درمان می شود.
- عفونت ها
به طور کلی در صورتی که سینوس ها دچار عفونت شوند ، سینوزیت رخ می دهد ؛ لذا می توان گفت که سینوزیت ها اصلی ترین نوع عفونت بینی بوده و در دسته دوم بیماری های بینی قرار دارند. توجه داشته باشید که سینوزیت خود به ۳ دسته تقسیم می شوند :
- سینوزیت حاد : چنانچه سینوزیت در بازه زمانی کمتر از یکماه بروز کرده و سینوس ها را درگیر سازد ؛ گفته می شود که فرد دچار سینوزیت حاد می باشد.
- سینوزیت تحت حاد : در مواردی که سینوزیت ، تقریبا ۱ الی ۳ ماه سینوس را درگیر کند ؛ بدین معناست که فرد به سینوزیت تحت حاد مبتلا است.
- سینوزیت مزمن : طولانی شدن سیوزیت به بیش از ۳ ماه ؛ به منزله ابتلا به سینوزیت مزمن می باشد.
لازم به ذکر است که هر یک از انواع سینوزیت ، نیاز به درمان خاص خود دارند.
- پوليپ بینی
یکی دیگر از انواع بیماری های بینی ، پولیپ بینی می باشد که در حقیقت به عنوان یکی از بیماری های مزمن بینی و سینوس از آن یاد می شود. پولیپ بینی در برخی موارد به صورت منفرد بروز یافته و در موارد دیگر می تواند با بيماری هایی اعم از آسم نمود یابد. پولیپ بینی ، به توده ای خاکستری رنگ اشاره دارد که منشأ آن عمدتا مخاط سینوس ها می باشد. پولیپ های بینی می توانند به صورت منفرد ( یکطرفه ) ظاهر شوند ، اما معمولا داخل هر دو حفره بینی دیده می شوند. به طور کلی پولیپ های بینی ، تدریجا گسترش یافته و همه سینوس ها را درگیر می کنند. این بیماری ؛ نهایتا به بسته شدن مجاری هوایی بینی ، ایجاد خلط پشت حلق ، سردرد ، اختلال بویایی ( در موارد حاد ، قطع بویایی ) ، مشکلات تنفسی در حین خواب و گاها تغییر شکل بینی می انجامد. از عوامل خطرساز پولیپ بینی که سبب تشدید این بیماری می شوند ، می توان به موارد ذیل اشاره نمود :
- آلرژی ذاتی
- قرارگیری در فضاهای سرد
- سرماخوردگی ها مکرر
- قرار گیری در معرض آلودگی های محیطی و مواد محرک
بيماری های ايمنی و تومورها و سرطان ها
از بيماری های ایمنی ( روماتیسمی ) و تومورها و سرطان ها ، می توان به عنوان نادرترین بیماری های بینی و سینوس ها اشاره داشت. تومورها به دو صورت خوش خیم یا بدخیم در بینی و سینوس ها ایجاد می شوند. این تومورها می توانند در سینوس های فکی، حفره بینی و سینوس های دو طرف بینی ایجاد شوند. تومورهای بدخیم باعث ایجاد سرطان می شوند.
انواع سرطان های بینی
چند نوع سرطان در سینوس ها یا حفره بینی رخ می دهند که عبارتند از:
- کارسینوم : در دستگاه تنفسی تشکیل می شوند و هفتاد درصد سرطان ها را در بر می گیرند.
- آدنوکارسینوما : ۱۰ تا ۲۰ درصد سرطان ها را در بر می گیرند و در دیواره داخلی سینوس اتفاق می افتند.
- لنفوم : در بر گیرنده ۵ درصد سرطان های بینی هستند و به وسیله سلول های سیستم ایمنی یا لنفاوی به وجود می آیند.
- ملانوما : نزدیک به ۳ درصد سرطان های بینی را شامل می شوند و متشکل از سلول های دیواره سینوس هستند و و جزو بیماری های بینی بسیار خطرناک محسوب می شود.
علت و علائم بروز تومورهای سرطانی بینی
این سرطان در آقایان شایع تر از خانم هاست و معمولا بین ۵۰ تا ۶۰ سالگی بروز می کند. استعمال دخانیات، مواد صنعتی، بخارات سمی و الکل های صنعتی شانس ابتلا به سرطان سینوس ها را افزایش می دهند. از جمله علائم مهم این تومور ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- گرفتن مداوم بینی بخصوص در یک طرف
- خلط پشت حلق
- درد بی دلیل در ناحیه بینی یا اطراف آن
- خونریزی مداوم بینی
- کاهش یا از دست دادن حس بویایی یا چشایی
- کاهش شنوایی در صورت ابتلا به بیماری های بینی
روش های تشخیص و درمان سرطان سینوس ها
- آندوسکوپی از بینی : به کمک فرستادن یک لوله باریک و انعطاف پذیر درون بینی و بی حسی موضعی انجام می شود.
- پاندوسکوپی : برای شناسایی منشا سرطان و با بیهوشی عمومی انجام می شود.
- بیوبسی : از طریق برداشت نمونه از بافت و آزمایش روی نمونه تشخیص صورت می گیرد.
برای تشخیص دقیق و رشد سرطان ممکن است از روش های دیگری مانند سی تی اسکن، آزمایش و غیره استفاده شود. بسته به زمان تشخیص و میزان عود بیماری ممکن است مراحل درمان متفاوت باشد. ممکن است برای خروج تومور از جراحی باز یا جراحی از طریق سوراخ بینی استفاده شود. راه های دیگری برای درمان بیماری های بینی وجود دارد که می توان از میان آن ها به درمان پرتو درمانی یا شیمی درمانی (دارو درمانی) اشاره کرد.
اختلال در حس بویایی و چشایی
یکی از بیماری های بینی که تاثیر بسیاری در کیفیت و سبک زندگی افراد دارد همین مشکل در شناسایی طعم و بو می باشد. هر سال تعداد بسیار زیادی از افراد بالغ به این مشکل مبتلا می شوند و این موضوع با وجود این است که بسیاری از موارد ابتلا به این بیماری درمان نشده به جا می ماند. تحقیقات نشان داده است که ۸۰ درصد مزه ای که حس میکنیم توسط حس بویایی ما ایجاد می شود و این موضوع بسیار جالب است ؛ زیرا با وجود این واقعیت از دست دادن حس بویایی تقریبا همان از دست دادن چشایی محسوب می شود و این دو بیماری با یکدیگر ارتباط شدیدا مستقیمی دارند.
دلیل ابتلا به این بیماری بینی و دهان نیز می توان موارد بسیاری باشد.
نمونه هایی از دلایل رخ دادن این اختلال در حس های پنجگانه شامل مواردی مانند حساسیت های مختلف ، پولیپ ، مشکلات مربوط به سینوس ، غده ها مختلف در بینی و دیگر مشکلات و بیماری های بینی میباشد. تشخیص این مشکل در بیماران نیز روش های بسیاری مانند معاینه کردن با استفاده از یک اندوسکوپ و تست های بویایی مختلف که ممکن است شامل تصویر نیز شوند انجام می گردد. برای درمان آنها نیز چند روش وجود دارد که می توان با کمک و مشورت یک متخصص آنها را بر اساس حساسیت و شدت مشکل ایجاد شده تعیین نمود.
برای جلوگیری از آنها باید گوش به زنگ باشید و به طور مرتب نیز نزد پزشک چکاپ انجام دهید. این موضوع یعنی باید به علائمی که مربوط به کاهش و یا اختلال در این حس ها هستند توجه نمایید و در صورت مشاهده آنها از پزشک خود کمک بگیرید. همچنین در صورتی که به یکی دیگر از بیماری های بینی مبتلا هستید باید آن را جدی بگیرید و هر چه زودتر آن را درمان نمایید.
