آیا اطلاعاتی جامعی در مورد توده های گردنی دارید؟

توده های گردنی جزو انواع توده‌هایی هستند که در برخی از نقاط بدن ظاهر می‌شود. این کیست‌ها می‌توانند بی‌خطر باشند و همچنین می‌توانند نشانه‌ای از بیماری‌های دیگر باشند. معاینه و پیگیری توده‌های مختلف در بدن اهمیت بسیاری دارد. خوش‌خیم یا بدخیم بودن آن‌ها، علت اصلی ایجاد آن‌ها و… باید بررسی شود. در این مقاله توضیحات کاملی در مورد توده های گردنی ارائه داده‌ایم.

به هر توده‌ غیر معمولی که در گردن ایجاد شود، توده گردنی می‌گویند. علت‌های بسیار زیادی وجود دارند که منجر به ایجاد توده های گردنی می‌شوند. آن‌ها ممکن است در هر اندازه‌ای باشند. ممکن است به اندازه‌ای بزرگ باشند که حتی بتوانید آن‌ها را زیر پوست خود ببینید و لمس کنید. اما برخی از آن‌ها نیز کوچک هستند و تنها با معاینه دقیق مشخص می‌شوند. توده‌ها اگر کوچک باشند و علامتی ایجاد نکنند، فرد معمولا متوجه وجود آن‌ها نمی‌شود.

این توده‌ها می‌توانند علامت یک عفونت ساده در بدن باشند  و بعد از مدتی خود به خود از بین بروند. اما در برخی موارد نیز نشانه‌ای از بیماری‌های جدی‌تری مانند سرطان هستند. به همین دلیل است که پزشکان توصیه می‌کنند برای اطمینان از خوش‌خیم بودن این کیست‌ها حتما با پزشک متخصص مشورت کنید.

توده های گردنی به علت‌های مختلفی ایجاد می‌شوند. شناخت این علت‌ها باعث می‌شود نگرانی‌های شما تا اندازه‌ای کم شود. اما بهتر است شناخت علت اصلی وجود این توده‌ها در گردن را به پزشک متخصص در این زمینه واگذار کنید. در ادامه علت‌های به وجود آمدن این نوع ضایعه را با جزئیات کامل بررسی می‌کنیم. همچنین می‌توانید اطلاعات دقیق‌تری در مورد علت‌ها را در این مقاله بخوانید.

مونونوکلِئوز (mononucleosis) عفونی

این عفونت‌ها معمولا توسط ویروس HBV ایجاد می‌شوند. این ویروس بیشتر جوانان و نوجوانان را درگیر می‌کند. علائم وجود این عفونت علاوه بر ایجاد توده در گردن، مواردی چون سردرد، گلودرد، تورم غدد لنفاوی، تب، خستگی، عرق شبانه و بدن درد است. اگر ضایعه‌ی گردن بیمار به این علت ایجاد شده باشد، معمولا تا دو ماه باقی می‌ماند.

برآمدگی تیروئید

این نوع می‌تواند خطرناک‌ترین توده های گردنی باشد که نشانه‌ای از سرطان تیروئید است. در گردن این بیماران غده‌های جامدی که با مایع پر شده است، به وجود می‌آید. این غده‌ها با توجه به اینکه هورمون تیروئید تولید می‌کنند یا خیر به سه دسته سرد، گرم و خیلی گرم تقسیم‌بندی می‌شوند.

البته وجود این نوع توده‌ها معمولا بی‌ضرر است. اما احتمال اینکه نشانه سرطان یا اختلال در سیستم ایمنی بدن باشند نیز وجود دارد. علائم این توده‌ها شامل تورم غده تیروئید، اشتهای کم، بلع سخت، سرفه و صدای خش‌دار، درد در گردن یا گلو و مشکل در تنفس هستند. البته این موارد می‌توانند نشانه‌های پرکاری یا کم‌کاری تیروئید نیز باشند.

کیست شکاف برونکیال (Branchial cleft cyst)

این کیست‌ها یکی از اختلال‌های مادرزادی هستند که ممکن است در یک یا هر دو طرف گردن نوزاد وجود داشته باشند. در برخی موارد نیز این کیست‌ها زیر استخوان ترقوه کودک ایجاد می‌شوند. اگر در دوره جنینی بافت گردن و ترقوه یا شکاف برونکیال به طور کامل رشد نکند، این عارضه ایجاد می‌شود. این کیست‌ها در اغلب موارد خطرناک نیستند، اما در برخی موارد باعث سوزش و درد در پوست و گردن می‌شوند. همچنین در برخی از موارد نادر این تومورها بدخیم هستند و تبدیل به سرطان خواهند شد.

علائم این کیست‌ها شامل فرورفتگی یا توده‌هایی در گردن نوزاد هستند. همچنین ممکن است در پوست گردن، شانه یا ترقوه نوزاد ضایعه‌ای دیده شود. ناحیه وجود کیست در گردن برخی از نوزادان نیز متورم می‌شود. همچنین نوزاد نسبت به لمس این نقطه حساس است. برخی از نوزادان نیز دچار عفونت‌های تنفسی می‌شوند یا ممکن است از گردن آن‌ها مایعات خارج شود.

گواتر

گواتر نیز از دیگر علت‌هایی است که می‌تواند منجر به ایجاد توده های گردنی شود. در واقع گواتر رشد غیر طبیعی غده تیروئید بیمار است. در برخی موارد گواتر مشکلی برای بیمار ایجاد نمی‌کند و خوش‌خیم است. اما در برخی موارد نیز منجر به کاهش یا افزایش تولید هورمون تروئید در بدن می‌شود. گواتر علائمی چون مشکل در بلع، سرفه و کوفتگی دارد. همچنین ممکن است بیمار هنگام بالا بردن بازوهای خود سرگیجه احساس کند.

ورم لوزه

ورم لوزه به علت‌های مختلفی چون عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی که غدد لنفاوی را درگیر می‌کنند، ایجاد می‌شود. ورم لوزه علائمی چون گلودرد، تب، تنفس غیر صحیح، لرز و سردرد را به دنبال دارد. با وجود این عفونت‌ها لوزه‌های بیمار متورم و حساس می‌شوند. همچنین ممکن است لکه‌های سفید یا زردی روی لوزه‌های بیمار دیده شود.

بیماری هوچکین (Hodgkin)

مهم‌ترین نشانه این بیماری تورم بدون درد غدد لنفاوی است. این بیماری در برخی موارد باعث ایجاد توده های گردنی نیز می‌شود. توده‌های ناشی از آن بعد از بهبود بیماری بهبود پیدا می‌کنند. از دیگر علامت‌های بیماری هوچکین خارش پوست، تب، خستگی، کاهش وزن یا سرفه است.

غده‌های چربی

این غده‌ها کم‌خطرترین نوع توده های گردنی هستند. زمانی که این توده‌ها را لمس می‌کنید، نرم هستند. حتی ممکن است زیر انگشت شما به راحتی جابجا شوند. این توده‌ها معمولا کوچک یا متوسط هستند. اگر روی مسیرهای عصبی قرار بگیرند درد ایجاد می‌کنند. علاوه بر گردن ممکن است در پشت شانه‌ها نیز ایجاد شوند.

همانطور که در قسمت‌های قبل گفتیم، توده های گردنی معمولا مشکلی برای بیمار ایجاد نمی‌کنند. اما در برخی موارد ممکن است نشانه از بروز سرطان در ارگان‌های مختلف سر و گردن باشند. مهم‌ترین سرطان‌هایی که منجر به ایجاد توده در ناحیه گردن می‌شوند، را در ادامه نام برده‌ایم.

• سرطان گلو.

سرطان ناحیه‌های مختلفی چون تارهای صوتی، لوزه‌ها، سرطان اوروفارنکس (oropharynx) نیز جزو سرطان گلو محسوب می‌شوند.

• سرطان سلول بازال (Basal cell carcinoma)

غده‌های ناشی از این سرطان متورم، قرمز و براق هستند. رگ‌های خونی آن قابل مشاهده هستند. این توده های گردنی بهبود پیدا نمی‌کنند.

• سرطان سلول سنگفرشی (Squamous cell carcinoma)

این نوع سرطان در مناطقی که در معرض تابش مستقیم اشعه UV قرار دارند، رخ می‌دهد. توده‌های ناشی از این سرطان خونریزی دارد و بهبود پیدا نمی‌کند یا بعد از بهبود کوتاه مدت دوباره ظاهر می‌شود.

• سرطان ملانوم

این بیماری شایع‌ترین نوع سرطان پوست است. علاوه بر توده های گردنی ممکن است خال‌های بدخیم نیز نشانه‌ای از وجود این سرطان در بدن باشند.

شکل توده های گردنی سرطانی نسبت به سایر توده‌های خوش‌خیم متفاوت است. اما برخی از نشانه‌ها نشان می‌دهند که ریسک سرطانی بودن این توده‌ها بیشتر است. این علائم عبارتند از؛

• باقی ماندن توده و عدم بهبود بعد از دو الی سه هفته.
• رشد توده با گذشت زمان.
• توده بهبود پیدا می‌کند اما کامل از بین نمی‌رود. حتی ممکن است بعد از مدتی دوباره ظاهر شود.
• صدای فرد تغییر می‌کند.
• مشکل در بلع و تنفس به وجود می‌آید.
• با درد گوش یا گردن یا گلو همراه است.
• بیمار تب می‌کند.
• وزن به طور غیر معمول کاهش پیدا می‌کند.

البته هیچ کدام از علائم بالا به صورت مطلق نمی‌توانند نشانه وجود سرطان باشند و به معاینه نیاز دارند. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید روی این لینک کلیک کنید.

این موضوع به علت ایجاد توده های گردنی بستگی دارد. به عنوان مثال توده‌هایی که ناشی از عفونت‌ باشند، خود به خود بعد از بهبود عفونت، از بین می‌روند. یا توده‌هایی که ناشی از ورم لوزه باشند، بعد از عمل جراحی لوزه بهبود پیدا می‌کنند.

به طور کلی توده‌های خوش‌خیم تا یک ماه بعد بهبود پیدا می‌کنند. اما اگر بیشتر از این مدت طول کشید، لازم است حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید. همچنین اگر این توده‌ها به دفعات در گردن شما ظاهر می‌شوند، باید علت آن را پیگیری کنید. بنابراین در مورد توده های گردنی که به ندرت ایجاد می‌شوند، درد و علامتی ندارند و بعد از مدتی بهبود پیدا می‌کنند، نگران نشوید.

زمانی که به پزشک مراجعه می‌کنید، پیش از هر چیز باید به سوالات او پاسخ دهید. پزشک از شما در مورد مواردی چون عادات، سبک زندگی و علائم توده های گردنی سوال می‌کند. به عنوان مثال مواردی مانند میزان مصرف دخانیات و مشروبات الکلی در مورد سبک زندگی بیمار اهمیت دارد. همچنین بیمار باید به دکتر اطلاع دهد که علائم از چه زمانی آغاز شده‌اند و آیا علاوه بر وجود توده، علامت دیگری نیز وجود داشته است یا خیر.

بعد از آن پزشک به سراغ معاینه فیزیکی قسمت‌های مختلف سر و گردن بیمار می‌رود. پوست سر، گوش، چشم، بینی، دهان، گلو و گردن در این مرحله معاینه می‌شوند. پزشک در این مرحله علاوه بر توده به دنبال سایر علائم غیر طبیعی در این نقاط می‌گردد.

متخصصین برای اطمینان از تشخیص خود آزمایش‌هایی را تجویز می‌کنند که در ادامه آن‌ها را نام می‌بریم.

• لارنگوسکوپی تورینو (oto-rhino-laryngoscopy): در این آزمایش پزشک با استفاده از یک دستگاه دارای نور مناطق تاریک گلو، گوش و بینی بیمار را معاینه می‌کند.
• آزمایش‌های جانبی مانند CBC یا WBC برای اطمینان از سلامت عمومی و سیستم ایمنی بدن انجام می‌شود.
• آزمایش اشعه ایکس قفسه سینه مشکلات موجود در ریه، نای و غدد لنفاوی را بررسی می‌کند.
• سونوگرافی گردن نیز از دیگر آزمایش‌های غیر تهاجمی برای تشخیص عارضه‌های موجود در این نقطه است.
• MRI‌ سر و گردن نیز برای تشخیص توده های گردنی کاربرد دارد.

هر کدام از علت‌هایی که باعث ایجاد توده های گردنی می‌شوند، درمان منحصر به فردی دارند. به عنوان مثال اگر توده‌ها به علت عفونت‌های مختلف ایجاد شده باشند، با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها به راحتی درمان می‌شوند. اما اگر علت ایجاد آن‌ها سرطان باشد، بیمار باید تحت درمان‌هایی چون عمل جراحی، پرتو درمانی و شیمی‌ درمانی قرار گیرد.

مهم‌ترین اصل در درمان توده های گردنی تشخیص به موقع آن‌هاست. طبق تحقیقات آکادمی گوش، حلق و بینی آمریکا بسیاری از بیمارانی که موفق به تشخیص زودهنگام توده های گردنی شدند، توانسته‌اند سرطان‌های سر و گردن را با کم‌ترین عوارض جانبی درمان کنند. بنابراین با توجه به علائمی که در این مقاله بررسی کردیم، می‌توانید تشخیص دهید که چه زمانی باید به پزشک متخصص برای معاینه مراجعه کنید.

جمع بندی

توده های گردنی می‌توانند به راحتی و بدون ایجاد مشکل درمان شوند. البته نمونه‌های بدخیم نیاز به درمان‌های گسترده‌تری خواهند داشت. اما بیماران به کمک پزشک متخصص و کارآزموده در این زمینه می‌توانند بیماری خود را در زمان مناسب تشخیص دهند و برای درمان آن اقدام کنند. دکتر مریم یعقوبی متخصص گوش، حلق و بینی هستند و می‌توانند شما را در این زمینه راهنمایی کنند. همچنین در صورت نیاز روند درمان و بهبود توده های گردنی را با بالاترین کیفیت پیش ببرند.

در صورت تمایل می توانید فایل پی دی اف این مقاله را از اینجا دانلود نمایید.