عفونت گوش

عفونت گوش زمانی رخ می دهد که یک عامل باکتریایی یا ویروسی ، گوش میانی را آلوده سازد. فضای پشت پرده گوش که از هوا پر شده و استخوان های شنوایی در آن ناحیه نیز قرار دارند را گوش میانی می گویند. بروز این نوع از بیماری های گوش در کودکان به میزان بیشتری دیده شده است.در صورت ابتلا به این بیماری ها بهتر است به یکی از برجسته ترین متخصصین گوش ، حلق و بینی تهران ، دکتر مریم یعقوبی مراجعه کنید.

علائم عفونت گوش

نشانه های بروز عفونت در گوش کودکان و بزرگسالان کمی با یکدیگر متفاوت هستند. بزرگسالان در صورت ابتلا به این عارضه با درد گوش ، خروج ترشح از گوش و مشکلات شنوایی روبرو می شوند. البته این عارضه ، کودکان را به میزان بیشتری درگیر می سازد که در ادامه به رایج ترین موارد آن اشاره می کنیم:

• گوش درد ، به خصوص هنگام دراز کشیدن
•  اختلال در خواب
•  بی قراری و بهونه گیری
•  اختلال در شنوایی و واکنش به نشانه های صوتی
•  عدم تعادل از دیگر علل عفونت گوش
•  افزایش دمای بدن
•  سر درد و کم اشتهایی
•  خروج ترشحات از گوش

به یاد داشته باشید که چنانچه این نشانه ها بیش از یک روز ماندگاری داشته و هموار تشدید می شوند لازم است به پزشک مراجعه نمایید.

عوارض بروز عفونت در گوش

معمولاً این بیماری عارضه بلند مدتی را در پی ندارد ؛ اما اگر چندین بار فرد به این عارضه دچار شود ممکن است با مشکلات جدی روبرو شود.

• ضعف شنوایی: در صورتی که فرد به عفونت گوش مبتلا باشد ممکن است شنوایی او تا حدی ضعیف شود. البته این مورد پس از درمان بیماری برطرف خواهد شد. چنانچه عفونت باعث صدمه دیدن پرده گوش یا دیگر ساختارهای گوش میانی شود ، ضعف شنوایی ایجاد شده برای همیشه باقی می ماند.
• تاخیر در یادگیری زبان و صحبت کردن : چنانچه عفونت سبب کم شنوایی گوش در دوران کودکی و خردسالی شود ، مهارت صحبت کردن و برقراری ارتباط با دیگران را نیز برای آنان به تاخیر می اندازد.
• انتشار عفونت گوش : عدم درمان صحیح عفونت ایجاد شده در گوش ، باعث می شود که آلودگی به بافت های مجاور نیز سرایت کند. در برخی موارد نادر این عفونت ممکن است به سمت جمجمه حرکت کرده و مغز را آلوده سازد. در ان شرایط فرد به مننژیت دچار می شود.

علل عفونت گوش

بروز عفونت در گوش ممکن است بر اثر ورود باکتری یا ویروس در گوش میانی به وجود آید. این عارضه غالبا بر اثر ابتلا به بیماری های دیگری همچون سرما خوردگی ، آنفولانزا یا انواع حساسیت های رخ می دهد که می تواند موجب احتقان و تورم مجاری بینی ، گلو و شیپور استاش شود.

نقش شیپور استاس در بروز عفونت

شیپور استاپ مسیری باریک است که از گوش میانی تا قسمت پشتی گلو و مسیر تنفسی بینی ادامه دارد. انتهای این مسیر در گلو بر اثر دلایل مختلفی مانند تنظیم فشار هوا در گوش میانی ، چرخش هوا ، تخلیه ترشحات طبیعی از گوش میانی و غیره به طور مرتب باز و بسته می شود. متورم شدن این ناحیه از گوش می تواند باعث مسدود شدن و تجمع یافتن مایعات در قسمت گوش میانی شود. تجمع این مایعات می تواند احتمال بروز عفونت و آلوده شدن این عضو به باکتری های متفاوت را افزایش دهد. بهتر است بدانید که این لوله ها در کودکان باریک و افقی می بشند که همین مسئله موجب تخلیه سخت تر مایعات درون گوش میانی شود و احتمال گرفتی و بروز عفونت گوش را افزایش دهد.

نقش آدنوئید ها

آدنوئید ها دو لایه بسیار کوچک در ناحیه پشت بینی هستند که در حفظ سطح ایمنی بدن نقش موثر و پر رنگی دارند. از آنجایی که این عضو به انتهای قسمت شیپور استاش نزدیک است ، تورم ان می تواند مسیر عبوری را مسدود سازد و متعاقبا موجب تجمع ترشحات و بروز عفونت شوند.

علاوه بر دو مورد فوق ممکن است عفونت گوش بر اثر دلایل دیگری به وجود آید که عبارت اند از:

1. وجود اوتیت مدیا همراه با افیوژن یا تورم و جمع شدن مایعات در گوش میانی بدون وجود عفونت های باکتریایی و
2. ویروسی. این مشکل به دلیل باقی ماندن مایعات بعد از بهبود عفونت رخ می دهد.
3. عملکرد نامناسب شیپور استاش
4. انسداد غیر عفونی شیپور استاش

علت عفونت گوش داخلی چیست؟

در هر بخشی از گوش ، امکان پخش عفونت از طریق باکتری یا ویروس وجود دارد و عفونت گوش داخلی ، با عنوان لابیرنتیت نیز شهرت دارد. زمانیکه ویروس یا باکتری موجود در گوش درمان نشود ، به گوش داخلی می رسد. انواع عفونت ها را در ادامه بررسی می کنیم.
عفونت ویروسی از طریق آنفلوآنزا و سرماخوردگی وارد گوش شده و در صورت عدم رسیدگی به گوش میانی می رسد. در صورتیکه علائم عفونت داشتید ، سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا روش درمانی مورد نیاز را با توجه به شرایط شما تعیین کند. آنتی بیوتیک معمولاً تاثیری در درمان این نوع عفونت ندارد.
عفونت باکتریایی نوع دیگری است که در افراد بزرگسال شایع تر است. با از بین رفتن غشای داخلی گوش ، احتمال انتقال باکتری به این عضو هست. در این مورد ، معمولاً پزشک با توجه به شدت و میزان عفونت ، آنتی بیوتیک را تجویز می کند.
گاهی به دلایل دیگری از جمله ، ابتلا به بیماری های خود ایمنی ممکن است دچار التهاب گوش میانی شوید. در صورتیکه دچار چنین مشکلی شدید ، اول باید بیماری خود ایمنی را درمان کنید.

علائم و نشانه های عفونت گوش داخلی

گوش داخلی نقش اساسی ، در شنوایی و حفظ تعادل انسان دارد. بنابر این ، اگر مشکلی در نواحی دیگر گوش پیش بیاید ، باید مراقبت های لازم را انجام دهید که به این مرحله نرسد و حادتر نشود. برخی علائم عفونت گوش داخلی ، عبارتند از سرگیجه ، حالت تهوع ، عدم تعادل حین راه رفتن ، کم شنوایی ، وزوز و زنگ زدن گوش ، احساس کیپ شدگی ، سر درد ، گوش درد ، خروج چرک از آن و غیره. علائم دیگری هم ، با توجه به منبع عفونت می تواند در کنار عفونت گوش باشد.

تشخیص عفونت گوش

برای تشخیص عفونت گوش باید به بهترین متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید و اطلاعات پزشکی خود را شامل سن ، سابقه ابتلا به بیماری های گوش ، مدت زمان درگیری با عفونت و علائم موجود را با پزشک در میان بگذارید سپس با معاینات فیزیکی به وسیله اتوسکوپ و بررسی وضعیت تنفس ، شدت عفونت بهتر مشخص می شود همچنین بنا به صلاح دید پزشک تست های تشخیصی وجود دارد که می تواند در این زمینه موثر باشد برخی از این تست ها عبارتند از :
• تمپانومتری :
تست تمپانومتری برای سنجش شدت و کیفیت حرکات پرده گوش است.
• بازتاب سنج آکوستیک :
این تست برای سنجش میزان بازتاب صدا از پرده گوش است .
• تیمپانونسنتز :
روشی برای تخلیه مایعات از گوش به وسیله لوله بسیار باریک است.

روش های درمانی

برخی از موارد عفونت گوش ، با مصرف داروی آنتی بیوتیک درمان می شوند. البته روند درمانی مناسب برای کودکان به چندین فاکتور همچون سن و میزان شدت علائم بستگی دارد.

۱- مصرف آنتی بیوتیک

پس از معاینات اولیه ، ممکن است پزشک استفاده از داروهای آنتی بیوتیک را به عنوان روند درمان اتخاذ نمایید. در صورت وجود هر یک از شرایط زیر این نوع معالجه برای کودک در نظر گرفته می شود :

• عفونت گوش در کودکان ۶ ماهه یا بزرگتر که باعث ایجاد درد نسبی یا شدیدی در گوش یا گوش های آن ها به مدت ۴۸ ساعت شده و دمای بدنشان ۳۹ درجه سانتیگراد یا بیشتر از آن می باشد.
• کودکان ۶ ماه تا ۲ ساله ای که درد نسبی گوش هایشان را به مدت کمتر از ۲ روز تحمل کرده و دمای بدنشان کمتر از ۳۹ درجه می باشد. کودکان ۲ ساله یا بزرگتری که در این شرایط قرار دارند نیز می توانند تحت روند درمان آنتی بیوتیک قرار گیرند.

۲- جراحی گوش

جهت برطرف سازی عفونت گوش ممکن است فرد به انجام جراحی(myringotomy) نیاز پیدا کند. طی این پروسه جراح بر روی پرده گوش حفره بسیار ریزی ایجاد کرده و از طریق آن مایعات تجمع یافته در گوش میانی را خارج می سازد.

درمان عفونت گوش در کودکان

• معمولا پزشک ازابتدای کار انتی بیوتیک را تجویز نمی کند و صبر می کند تا به خوبی علائم را در نظر بگیرد.
• در صورتی که علائم شدیدی در انتظار فرد باشد دکتر ممکن است به مدت ۲-۳ روز داروهای آنتی بیوتیک را برای فرد تجویز کند. در مورد درمان انتی بیوتیک ها استفاده کاملا سروقت از انها است .
• در نظر داشته باشید که به هیچ عنوان مجاز به دادن آسپرین به کودکان بدون تجویز پزشک نیستید زیرا آسپرین می تواند ریسک ابتلا نوعی عارضه نادر که به مغز و کلیه اسیب می زند را بالا می برد.

عفونت گوش پس از چه مدت درمان می شود ؟

مدت زمان عفونت گوش می‌تواند بسته به نوع و شدت عفونت ، همچنین روش‌های درمانی متفاوت باشد برای مثال در صورتی که میزان عفونت شدید باشد و سبب بروز درد گوش ، کاهش شنوایی و ترشح مایع از گوش شود نیاز به مصرف آنتی بیوتیک بر اساس نظر پزشک است که باید طول مصرف آن ( ۷ الی ۱۰ روز ) رعایت شود.
در صورتی که درگیر عفونت گوش میانی مزمن باشید به طور بلند مدت اما به صورت خفیف احساس درد در گوش را خواهید داشت در این حالت شست و شوی گوش و استفاده از قطره می تواند موثر باشد.
همچنین عفونت گوش در کودکان نیز مشابه بزرگسالان با همان نشانه ها و علائم اتفاق می افتد اما به طور معمول روند درمان آن کوتاه تر بین ۵ الی ۷ روز خواهد بود

مدت زمان عفونت گوش می‌تواند متفاوت باشد ، اما با درمان مناسب و پیروی از توصیه‌های پزشک ، بیشتر عفونت‌های گوش در عرض چند روز تا دو هفته بهبود می‌یابند. اگر علائم طولانی‌تر شدند یا بدتر شدند ، بهتر است مجدداً با پزشک مشورت کنید.

چه راههای برای پیشگیری از عفونت وجود دارد ؟

روش هایی برای کاهش خطر عفونت گوش وجود دارد که می تواند در کودکان و بزرگسالان انجام شود:

• الرژی را کنترل کنید : التهاب و مخاط ناشی از واکنش های آلرژیک می تواند به انسداد شیپور استاش منجر شود و در نتیجه گوش را دچار عفونت کند.
• از سرما خوردگی جلوگیری کنید : سعی کنید از سرما خوردگی کودکان در سال اول زندگی آنها جلوگیری کنید . به کودک اجازه استفاده از اسباب بازی های مشترک ومواردی ازاین قبیل را ندهید.
• سیگار نکشید: مطالعات نشان می دهد که استفاده اشتراکی از سیگار می تواند خطر عفونت گوش را بسیار افزایش دهد. در محیط های بسته مانند اتومبیل و منزل سیگار نکشید علی الخصوص هنگامی که کودکان در این محیط حضور دارند.
• شستن مرتب دستها: این کار می تواند از ابتلا به بسیاری از بیماری های ویروسی مانند سرما خوردگی جلوگیری کند مرتب دستهای خود و کودکتان را بشوییدو ضدعفونی کنید.
• کودک خود را با شیر مادر تغذیه کنید : شیردادن به کودک در سن ۶ ماهگی الی ۱۲ ماهگی نکته بسیار مهمی است زیر در شیر مادر آنتی بادی هایی وجود دارد که خطر ابتلا به عفونت گوش را بسیار کاهش خواهد داد.
• در زاویه ای درست به کودک شیر دهید : در صورتی که کودک را با بطری تغذیه می کنید انرا در زاویه ای دقیق قرار دهید زاویه اشتباه برای بطری باعث می سود مایعات به درون شیپور استاش بازگردد .

اثرات طولانی مدت عفونت گوش داخلی

به طور کلی ، علائم به محض از بین رفتن و درمان عفونت از بین می روند. با این حال ، اثرات گاها می توانند بیشتر از حد انتظار طول بکشند. حتی زمانی که سایر علائم ناشی از عفونت نیز از بین رفته باشند ممکن است شما تا چندین روز همچنان احساس سرگیجه و عدم تعادل داشته باشید. این می تواند نشانه ای از آسیب اندام های تعادلی باشد. مغز شما معمولا می تواند یاد بگیرد که با این تغییرات کنار آید و کار کند. بنا براین احساس تعادل شما به مرور زمان باید خود به خود به حالت قبل باز گردد. با این وجود ، اگر برای مقابه با مشکل تلاش می کنید یا مشکل همچنان ادامه دارد ، باید به متخصص گوش و حلق و بینی خود مراجعه کنید. پزشک می تواند علت اصلی این مشکل را بررسی کند و ممکن است شما را برای درمان توانبخشی دهلیزی ارجاع دهد تا به شما در بازیابی تعادل کمک کند.

عفونت کردن گوش داخلی نیز می تواند تاثیر طولانی و بسیار مهمی بر روی شنوایی شما داشته باشد. اگر عفونت گوش داخلی از نوع باکتریایی باشد ، این احتمال بیشتر نیز خواهد بود. از همین رو پزشک ممکن است آزمایش شنوایی را برای بررسی گوش های شما پس از عفونت توصیه کند.

چه زمانی به بهترین متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنیم؟

به طور کلی اگر شاهد علائم زیر بودید بهتر است برای درمان عفونت گوش سریعا به بهترین متخصص گوش و حلق و بینی تهران مراجعه کنید. این علائم عبارت اند از :

• علائم بعد از ۲ الی ۳ روز از بین نمی روند.
• از گوش ترشحات چرک یا مایع خارج می شود و گاها ترشحات بدون درد و طولانی مدت هستند حتی برای چند ماه ادامه دارند.
• احساس درد زیاد در گوش
• شرایط سلامتی خطرناک مانند بیماری قلبی

مواردی که ریسک رخ دادن عفونت گوش را افزایش می دهند

یکسری فاکتورها وجود دارند که احتمال رخ دادن این بیماری را افزایش می دهند. این موارد عبارتند از :

• سن : به طور کلی همانطور که احتمالا می دانید شانس ابتلا کودکان ۲ الی ۶ سال به این مشکل بالا تر است. دلیل آن نیز اندازه و شکل لوله های eustachian در گوش آنها می باشد. همچنین سیستم ایمنی آنها همواره در حال تکامل است و این موضوع نیز دلیل دیگر برای ابتلا آنها به عفونت گوش می باشد.
• تغذیه کودک : نوزادانی که از بطری و معمولا به حالت خوابیده شیر می خورند احتمال بالاتری برای ابتلا به این بیماری دارند. از سوی دیگر کودکانی که شیردهی آنها توسط مادر و از طریق پستان بوده است از این بیماری دور می باشند.
• موارد فصلی : به طور کلی در فصول مانند زمستان و پاییز احتمال رخ دادن این عفونت ها بالا می رود. همچنین کسانی که حساسیت فصلی دارند نیز در زمان بالا بودن تعداد گرده ها در خطر بیشتری برای ابتلا به این مشکل می باشند.
• کیفیت پایین هوا : نزدیک بودن به افرادی که دخانیات مصرف می کنند و یا استفاده خود شخص از آنها و مقدار بیش از حد آلودگی هوا می توانند مواردی باشند که ریسک ابتلا به عفونت گوش را بالا میبرند.
• شکاف کام : به دلیل برخی نا فرمی ها که در ساختار استخوان و عضلات کودکانی که مبتلا به شکاف کام هستن تخلیه را برای لوله های eustachian دشوار تر می کند. این موضوع باعث می شود که فرد به دلیل تجمع مخاط و مایعات دچار عفونت گوش شود.