آنچه در این مقاله می خوانید
سندرم افت شنوایی ناگهانی از آن تحت عناوین سکته گوش و کری ناگهانی نیز یاد می شود ، در واقع اختلالی است که بدون هیچ گونه علامت قبلی ، بر روی توانایی شنیدن فرد تاثیر سوء گذاشته و در بازه زمانی کوتاهی ( ظرف چند سانیه یا دقیقه ) به طور کامل قابلیت شنوایی فرد را از بین برده و اصطلاحا به کری گوش می انجامد. لازم به ذکر است که محققان تاکنون دلیل آشکاری برای این عارضه نیافته اند ؛ اما با این وجود می توان گفت که سکته گوش که غالبا تنها در یکی از گوش ها مشاهده می شود ، ناشی از عفونت های مکرر گوش و نوعی ویروس ناشناخته می باشد که در اندام های حسی گوش داخلی ایجاد اختلال کرده و به کری ناگهانی می انجامد. ادامه این مقاله که را دکتر مریم یعقوبی ، بهترین جراح گوش تهران ، تدارک دیده اند را بخوانید تا با عارضه مذکور بیشتر آشنا شوید.
علائم سکته گوش
اکثر افراد درگیر با سندرم سکته گوش ، بیان می کنند که شب پیش مشکلی نداشته اند و صبح که از خواب بیدار شده اند ؛ دیگر نمی توانستند بشنوند. چنین وضعیتی ، بهترین توصیف برای سکته گوش است. البته لازم است خاطر نشان کنیم ؛ تعداد زیادی از بیماران نیز زمانی که قصد استفاده از تلفن با گوش تحت تاثیر قرار گرفته خود را داشته اند ، متوجه این مشکل شده اند. برخی دیگر نیز می گویند ، پیش از کری ناگهانی ؛ صدایی شبیه ترکیدن ، در گوش خود شنیده اند.
اگر بخواهیم علائم ناشنوایی ناگهانی را به طور مختصر بیان کنیم ، باید به لیست زیر اشاره نماییم :
- سرگیجه
- وزوز گوش
- احساس کیپ بودن گوش
- احساس صدای زنگ در گوش
اقدامات لازم در صورت بروز علائم افت ناگهانی شنوایی چیست ؟
گاهی اوقات افراد مبتلا به ناشنوایی ناگهانی ، از رفتن به مطب پزشک یا بیمارستان خودداری می کنند ؛ زیرا فکر می کنند کاهش شنوایی آن ها به دلیل آلرژی ، عفونت سینوسی ، جرم گوش ( که کانال گوش را مسدود می کند ) یا سایر شرایط شایع اتفاق افتاده است. این در حالی است که سکته گوش ، یک فوریت پزشکی محسوب می شود. اگرچه حدود ۵۰% از اشخاص مواجه شده با این اختلال شنوایی ، یک الی دو هفته پس از شروع مشکل ؛ مقداری از شنوایی خود را به صورت خود به خود باز پس می گیرند ، اما با این حال باید متذکر شد که تاخیر در شروع درمان ، می تواند شانس باز پس گرفتن کامل شنوایی را برای همیشه از بیمار سلب کند. لازم به ذکر است که درمان سریع و شروع روند درمان در اسرع وقت ، شانس بیمار برای شنیدن مجدد را بسیار افزایش می دهد.
میزان شیوع سکته گوش چقدر است ؟
بنا بر آمارهای موجود در انستیتو مشکلات ارتباطی آمریکا ، از هر ۵ هزار نفر تقریبا یک الی شش نفر در طول زندگی خود با سکته گوش مواجه می شوند. هر چند این مشکل شنیداری ، یک بیماری مربوط به سن یا جنسیت نیست ؛ اما غالبا در بازه سنی ۵۰ تا ۶۰ سال رخ می دهد.
چه عواملی باعث سکته گوش می شوند ؟
تفاوت چندانی در بروز کری ناگهانی گوش چپ یا کری ناگهانی گوش سمت راست وجود ندارد. در هر دو صورت ؛ یک اختلال تاثیر گذار بر گوش ، چنین وضعیتی را برای شما ایجاد کرده است که البته فقط در ۱۰ درصد بیماران ، می توان علت را به طور دقیق کشف کرد.
برخی از این دلایل عبارتند از :
- عفونت ها
- ضربات شدید به سر
- بیماری های خود ایمنی
- مشکلات گردش خون
- اختلالات عصبی ، مانند مولتیپل اسکلروز یا MS
- اختلالات گوش داخلی ، مانند بیماری مینیر
- قرار گرفتن در معرض داروهای خاصی که سرطان یا عفونت های شدید را درمان می کنند.
بیشتر این علل ، با سایر وضعیت های پزشکی یا علائمی همراه هستند که نشان می دهند تشخیص صحیح است. عامل دیگری که باید در نظر گرفته شود ، این است که افت شنوایی در هر دو گوش اتفاق افتاده است یا فقط در یکی از گوش ها رخ داده است ؛ زیرا همانطور که پیشتر گفتیم سکته گوش در اکثر موارد ، فقط در یک گوش حادث می شود. به عنوان مثال در صورتی که این اتفاق شنیداری فقط در گوش چپ ( یا گوش راست ) رخ داده باشد ، نباید تومورهای عصب شنوایی را به عنوان علت احتمالی در نظر بگیریم. توجه داشته باشید که بیماری های خود ایمنی ، می توانند کری ناگهانی یک طرفه یا دو طرفه ایجاد کنند.
سکته گوش چگونه تشخیص داده می شود ؟
پزشک متخصص گوش و حلق و بینی در صورت مشاهده علائم ناشنوایی ناگهانی ، در ابتدا به بررسی احتمالات دیگری نظیر افت شنوایی ناشی از جرم گرفتگی گوش یا وکس گوش می پردازد و اگر این احتمالات رد شده و سکته گوش شانس بیشتری برای تشخیص به عنوان مشکل موجود پیدا کرد ، پزشک باید طی چند روز از شروع علائم ، آزمایشاتی به نام شنوایی سنجی را بر روی شما انجام دهد ؛ تا احتمال کم شنوایی حسی عصبی را در مورد شما بررسی کند.
پزشک متخصص گوش حلق و بینی در طی شنوایی سنجی ، می تواند میزان صدای فرکانس های مختلف را که برای شما قابل شنیدن هستند ، اندازه گیری کند. یکی از نشانه های سکته گوش ، از دست دادن توانایی شنیدن تا میزان ۳۰ دسی بل (dB) ، برای فرکانس های یکسان در مدت سه روز است. چنین افتی باعث می شود ، گفتار و مکالمه های روزمره ماننده زمزمه کردن به نظر برسد. البته ممکن است تغییراتی که حس می کنید ، ظریف و ناگهانی باشند و لازم باشد با آزمایش های دیگری تشخیص داده شوند. اگر به افت شدید شنوایی مبتلا شوید ، پزشک شما احتمالا آزمایشات اضافی را نیز درخواست می کند تا علت اصلی کم شنوایی اتفاقی شما را تعیین کند. این آزمایشات شامل آزمایش خون ، تصویربرداری ( معمولاً تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی یا MRI ) و تست های تعادل خواهد بود.
درمان افت آستانه شنوایی چگونه انجام می شود ؟
متداول ترین درمان سکته گوش ، به ویژه هنگامی که علت آن ناشناخته باشد ؛ کورتیکواستروئیدها هستند. استروئیدها ، می توانند بسیاری از اختلالات را درمان کنند و معمولا با کاهش التهاب ، کاهش تورم و کمک به بدن در مبارزه با بیماری به رفع مشکل شنیدن سرعت بخشند. تا پیش از سال ۲۰۱۱ ، این استروئیدها ، فقط به شکل قرص تجویز می شدند ؛ اما پس از آن با آزمایشی که توسط پزشکان آمریکایی انجام شد ، مشخص شد که تزریق استروئید به پشت پرده گوش نیز ، می تواند به همان اندازه موثر باشد. بعد از سال ۲۰۱۱ ، پزشکان از تزریق استروئید به گوش میانی ، به عنوان یک درمان استاندارد برای سندرم کاهش ناگهانی شنوایی استفاده می شود. مواد تزریق شده راه خود را از سمت گوش میانی به گوش داخلی ، پیدا خواهند کرد.
ممکن است پزشک متخصص ENT شما ، این تزریق را در مطب یا بیمارستان انجام دهد. این نوع از درمان برای اشخاصی که به هر دلیلی نمی توانند کورتیکواستروئیدها را بخورند تجویز می شود و علاوه بر آن، عوارض بسیار کمتری نسبت به نوع خوراکی دارو دارد. برای دریافت بهترین نتیجه ، استروئیدها باید در اسرع وقت استفاده شوند و ممکن است حتی قبل از مشخص شدن نتایج همه آزمایش ها تجویز شوند. چنانچه درمان ، بیش از دو تا چهار هفته به تأخیر افتد ؛ شانس درمان سکته گوش تا حد زیادی کاهش می یابد.
درمان های جانبی
در حال حاضر روند درمان سکته گوش ، به نحو بهینه ای پیشرفت داشته و با انجام آن ، توانایی برگشت یا بهبود شنوایی و پیشگیری از تسریع پیشروی روند بیماری ؛ فراهم گشته است. اکثر افرادی که با عارضه سکته گوش مواجه شده اند ، با مراجعه به هنگام به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی ، از ماندگاری کم شنوایی ناگهانی اجتناب نمایند.
لازم به ذکر است که مناسب ترین زمان برای مراجعه به پزشک متخصص و درمان کم شنوایی ناگهانی ؛ حداکثر ۱۴ – ۱۰ روز پس از وقوع آن می باشد ؛ از این رو افرادی که دیر تر از موعد مقرر ، درمان را پیگیری می نمایند باید بدانند که ممکن است درمان آن ها نتایج قابل قبولی نداشته باشد. همان طور که پیشتر ذکر کردیم ، در برخی موارد ممکن است علت خاصی برای کری ناگهانی وجود داشته باشد. لذا چنانچه پزشک بتواند دلیل خاصی برای وقوع این عارضه بیابد ، در کنار درمان اولیه به درمان مکمل برای رفع ریشه مشکل می پردازد.
سه مورد زیر را می توان به عنوان مثال در نظر گرفت :
- عفونت : چنانچه عفونت گوش باعث سندرم افت ناگهانی شنوایی شده باشد ؛ پزشک ، مصرف آنتی بیوتیک را نیز برای شما تجویز می کند.
- بیماری های خودایمنی : اگر یک بیماری خود ایمنی منجر به ناشنوایی ناگهانی شما شده باشد ، پزشک معالج ، شما را برای درمان این بیماری نیز راهنمایی می کند.
- داروهای خاص : اگر مصرف دارویی خاص باعث به وجود آمدن سکته گوش در شما شده باشد ، پزشک ENT از متخصص درمان کننده شما میخواهد تا داروی مد نظر را با یک مورد مشابه جایگزین کند.
کاشت حلزون
چنانچه با وجود تمام تلاش ها و اقدامات لازم ؛ بدن شما پاسخ مثبتی به درمان ها ندهد و نتوانید خوب بشنوید ؛ پزشک شما ممکن است کاشت حلزون گوش یا استفاده از سمعک را به عنوان درمان جایگزین برای شما انتخاب کند. فراموش نکنید که پزشک تمام تلاش خود را می کند ، تا شما از کم شنوایی ناشی از سکته گوش خلاص شوید.
نتیجه گیری
گرچه درمان کری ناگهانی چندان پیچیده و سخت نیست ، اما باید در نظر داشته باشید که این مشکل یک فوریت پزشکی است و به محض مواجه شدن با آن ؛ باید بدون درنگ ، به بیمارستان یا مطب پزشک خود مراجعه کنید. تعلل در مراجعه به پزشک ؛ بزرگترین عامل در شکست درمان سکته گوش است و اکثر قریب به اتفاق بیمارانی که در زمان کوتاهی به پزشک مراجعه می کنند ، نتایج رضایت بخشی از این جراحی گرفته و به میزان قابل توجهی شنوایی خود را باز گرفته اند.
درمان سکته گوش یا کری ناگهانی با داروی کورتون
همانطور که قبلا اشاره کردیم بهتراست هنگامی که دچار ناشنوایی ناگهانی شدید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. زیرا درمان در روزهای اولیه بهتر جواب می دهد شنوایی فرد زودتر باز می گردد. عموما یک سوم افرادی که دچار ناشنوایی نا گهانی می شوند، به تدیج و در زمان کوتاهی شنوایی خود را مجدد به دست می آورند. درمان و بازگشت شنوایی در دو سوم دیگر مدت زمان بیشتری به طول می انجامد ولی متاسفانه درصد کمی از افراد برای همیشه دچار ناشنوایی می شوند. بنابراین با مراجعه سریع به پزشک و پرهیز از درمان های خانگی و خود سرانه از وقوع احتمالات این چنینی پیش گیری نمایید. در بسیاری از موارد درمان های خود سرانه می تواند آسیب های جدی و جبران ناپذیری را به گوش وارد کند. برای درمان در برخی موارد باتوجه به تشخیص پزشک ممکن است از کورتون به صورت خوراکی یا تزریق داخل گوش استفاده شود. هدف از تزریق وارد کردن غلظت بیشتری از این دارو به گوش می باشد. داروی کورتون با کاهش اثرات التهابی موجب بهبودی و بازگشت شنوایی در افراد می شود. تا این زمان هیچگونه عمل جراحی برای درمان این بیماری انجام نشده. هرچه میزان از دست دادن شنوایی کمتر باشد، درمان و بهبودی زودتر اتفاق خواهد افتاد.
سکته گوش و کرونا
با شیوع ویروس کرونا و تغییرات مداوم آن در بدن انسان تحقیقات روی این ویروس و عوارض های ناشی از آن همچنان ادامه دارد. کرونا در برخی از بیماران می تواند به سیستم شنوایی آسیب برساند و موجب کم شنوایی و یا حتی ناشنوایی در افراد شود که معمولا با علائمی مثل تهوع و سرگیجه همراه می باشد. سکته گوش به صورت کاملا ناگهانی اتفاق می افتد. در مان سکته گوش در بیماران کرونایی با دارو در طی روزهای اولیه پس از وقوع قابل درمان است.
چگونه از بروز سکته گوش جلوگیری نماییم؟
داشتن زندگی سالم از عوامل موثر پیشگیری این بیماری می باشد. تغذیه سالم و خواب کافی و تقویت سیستم ایمنی بدن از کاهش ابتلا به سکته گوش می کاهد.سعی کنید از استرس دور باشید ؛ زیرا استرس می تواند موجب انسداد مویرگ ها شود و در گردش خون اختلال ایجاد کند که این امر ممکن است در نهایت به مویرگ های داخل گوش آسیب برساند.
