بیماری خود ایمنی گوش

بیماری خود ایمنی گوش که از آن با نام AIED ( Autoimmune inner ear disease ) نیز یاد می شود ، مشکلی است که می تواند ساختار گوش داخلی افراد را تحت تاثیر قرار دهد. این وضعیت که با کاهش شنوایی حسی دو طرفه ( SNHL ) همراه است ، در صورتی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن از کنترل خارج شده و به اشتباه به اندام شما حمله کند. در راستای کسب اطلاعات بیشتر این مقاله را که به گفته دکتر مریم یعقوبی ، بهترین جراح گوش تهران تهیه شده است ، بخوانید.

در مورد این بیماری باید گفت که در افراد مبتلا به بیماری خود ایمنی گوش داخلی ممکن است ، سیستم ایمنی در همان گام اول ، گوش داخلی را به اشتباه هدف قرار داده و به آن آسیب برساند. این در حالی است که در برخی از اشخاص نیز ممکن است ، یک بیماری سیستمیک زمینه ای دیگر در مراحل پیشرفت خود ، به گوش داخلی حمله کرده و AIED را به وجود بیاورد.

علائم بیماری خود ایمنی گوش داخلی چیست ؟

افراد مبتلا به AIED به طور معمول ، در ابتدا مشکل شنوایی را تنها در یک گوش خود حس کرده و پس از مدتی ، درگیری به گوش دیگر آن ها نیز گسترش می یابد. این وضعیت می تواند در عرض چند هفته یا چند ماه به وجود بیاید . البته اگر بخواهیم به طور دقیق تر در مورد زمان گسترش بیماری  های خود ایمن گوش صحبت کنیم ، باید بگوییم این روند در اکثر مبتلایان به این اختلال شنوایی ، زمانی بین ۳ تا ۹۰ روز طول می کشد. ضمنا نباید فراموش کرد که شروع فرآیند کاهش شنوایی حسی دو طرفه یا SNHL ناشی از مشکل ایمنی ، هنوز هم به خوبی درک نشده است و مکانیسم های بیماری زا در مورد بیماریهای خود ایمنی گوش داخلی نامشخص هستند. برخی دیگر از سایر علائم بیماری خود ایمنی گوش داخلی شامل موارد زیر هستند :

• سرگیجه یا مشکلات در تعادلی
• احساس پر بودن گوش
• وزوز گوش یا شنیدن صدای زنگ در گوش
• سرگیجه ( حسی پرخیدن محیط دور سر شما )

علل به وجود آورنده بیماری AIED چه هستند ؟

بیماری خود ایمنی گوش ، به وضعیت‌ی گفته می شود که طی آن ، سیستم دفاعی بدن ، بخش هایی از خود بدن را با عوامل خارجی اشتباه گرفته و برای حفاظت از بدن به آن ها حمله می کند. در مورد این نوع مشکل شنیداری گوش ، باید گفت :

“این وضعیت در صورتی به وجود می آید که سیستم ایمنی بدن شما سلول های بخش هایی از گوش تان را با میکروب ها اشتباه گرفته و به آن ها حمله کند.”

نکته دیگری که باید در این مورد بدانید ، آن است که اختلال در عملکرد سیستم حفاظتی می تواند علاوه بر گوش ، در دیگر اندام ها نیز مشکلاتی را پدید بیاورد. بنابر داده‌های آماری می توان گفت که چیزی کمتر از ۳۰% مبتلایان به AIED ، نوعی بیماری خود ایمنی دارند که بر بخش های دیگری از بدن آن ها نیز تاثیر می گذرد. این دسته از افراد به یکی از بیماری های زیر یا موارد مشابه دیگر مبتلا هستند :

• روماتیسم مفصلی
• لوپوس
• اسکلرودرما
• کولیت زخمی
• سندرم سوژرن ( سندرم خشکی چشم )

نحوه تشخیص آسیب گوش داخلی به چه صورت است ؟

برخی از علائم این بیماری ، با طیف وسیعی از سایر مشکلات شنوایی همپوشانی دارد و به همین علت ، تا زمانی که این معضل شنوایی به گوش دوم گسترش نیافته است ، ممکن است وضعیت فرد مبتلا به بیماری خود ایمنی گوش داخلی با موارد دیگری نظیر عفونت گوش اشتباه گرفته شود. پس از تشخیص اولیه ، برای تکمیل روند تشخیصی در مسیر تائید یا رد این بیماری ، سابقه پزشکی شما بررسی شده و تست شنوایی و فیزیکی اولیه بر روی شما انجام می شود. یکی دیگر از تست های احتمالی این مرحله ، سنجش تعادل برای بررسی وضعیت ارتباط و ارسال پیام از سوی گوش داخلی به مغز است. ضمنا ممکن است از شما بخواهیم یک آزمایش خون را برای بررسی برخی از فاکتورهای مرتبط با بیماری AIED به انجام برسانید. البته لازم به ذکر است که این بیماری ، آزمایش صد در صد اختصاصی ندارد ، ولی می توان با بررسی فاکتورهای موجود در بیماری های با برخورد غیر طبیعی ایمنی ، به این امر پی برد. نکته نهایی که لازم است در این باره بدانید ، این است که در این وضعیت ، در صورت حدس وجود بیماری خود ایمنی گوش داخلی ، چنانچه احتمال وجود این مشکل بالا باشد ، پاسخ مناسب به درمان اولیه می تواند مهر تائیدی بر تشخیص انجام شده باشد.

روند درمانی بیماری خود ایمنی گوش داخلی چگونه است ؟

روند درمانی این بیماری اختلال ایمنی ، را می توان به دو بخش کلی اقدامات انجام شده در راستای جلوگیری از پیشرفت بیشتر بیماری و اقدامات مرتبط با تقویت شنوایی تقسیم کرد.

جلوگیری از پیشرفت بیماری خود ایمنی گوش داخلی

روتین ترین درمان برای رفع این مشکل گوش ، شامل مصرف nsaids یا ضد التهاب های غیر استروئیدی هستند. لازم است بدانید که گرچه ممکن است دارو‌های استروئیدی ، پاسخ سریع و بهتری به این مشکل بدهند ؛ اما با این وجود به دلیل عوارض جانبی بسیار زیاد آن ها ، تنها در موارد ضروری و آن هم به مدت بسیار کوتاه برای درمان بیماری خود ایمنی گوش داخلی تجویز می شوند. یکی دیگر از دسته داروهایی که ممکن است در مقطعی برای شما تجویز شوند ، داروهای کاهنده سرعت تقسیم سلولی در سلول های ایمنی است. از این دسته از داروها می توان به آزاتیوپرین ( ایموران ) ، سیکلوفسفامید ( سیتوکسان ) و متوترکسات ( MTX ) اشاره کرد ؛ البته درمان هایی که به آن ها اشاره شد ، تنها از پیشروی بیشتر بیماری AIED در گوش شما جلوگیری می کنند.

اقدامات مرتبط با تقویت شنوایی در افراد مبتلا به AIED

همانطور که پیشتر گفته شد ، یکی از اولین نشانه های بیماری خود ایمنی گوش  ، کاهش شنوایی در هر دو گوش است. به این ترتیب در صورتی که پیشرفت بیماری در حدی باشد که شنوایی را تا حد قابل توجهی تحت تاثیر قرار داده باشد ، ممکن است نیاز باشد از سمعک استفاده نمایید. لازم به ذکر است که در موارد شدیدتر که بیماری اختلال ایمنی ، در گوش داخلی آسیب بیشتری ایجاد کرده باشد ، ممکن است به جراحی کاشت حلزون گوش احتیاج پیدا کنید. اگر می خواهید در مورد این جراحی بیشتر بدانید ، بهتر است مطلبی که در مورد جراحی کاشت حلزون گوش در وب سایت خانم دکتر مریم یعقوبی ، متخصص گوش حلق و بینی ، منتشر شده است را نیز مطالعه کنید.

اختلالات تعادلی ناشی از بیماری های خود ایمنی گوش داخلی

تحقیقاتی که در خصوص بیماری خود ایمنی گوش انجام شده است ، نشان دهنده آن است که این عارضه بیشتر سبب کم شنوایی می شود. این باعث تداخل در سیستم دهلیزی یا سیستم تعادل بیماران می شود. چند مورد از علائم دهلیزی که بیماران تجربه می کنند ، عبارتند از: سرعت و میزان آسیبی که در وستیبول رخ داده است ، یک یا دو طرفه بودن مشکل و مشکل نوسانی (به طوری که ، اگر هیدروپس اندولف ، از واکنش خود ایمنی رخ داده باشد منجر به علائم نوسانی می شود.) علائم مشکلات خودایمنی گوش داخلی شباهت بسیاری به اختلالات دهلیزی دارد.

درمان بیماری خود ایمنی گوش داخلی

به طور کلی درمان استاندارد این عارضه ، داروهایی هستند که موجب کاهش عملکرد ایمنی بدن شده و اثرات گسترده ای را بر آن می گذارند. استفاده از این متد نیاز مبرمی به همکاری بیمار با پزشک دارد. از این داروها ، می توان استروئیدها ، داروهای شیمی درمانی ، مرتبط با پیوند عضو و غیره را نام برد. از این رو پزشک با تجربه تمام دستورالعمل های مرتبط با مصرف این داروها را طی جلسه مشاوره به شخص ارائه می دهد و متقاضی موظف است آن ها را به درستی رعایت کند. همچنین دارو و دوز آن باید مطابق دستور پزشک مصرف شود. از این رو با اقدامات احتیاطی مناسب ، دوره درمان توسط بهترین متخصص گوش و حلق و بینی آنالیز می شود تا شخص از نتایج مطلوبی بهره مند شود.

تحقیقات و آزمایشات در خصوص بیماری خود ایمنی گوش داخلی

محققان تحقیقات و بررسی های بسیاری در سیستم ایمنی عمومی اندام و نواحی مختلف بدن انجام می دهند. تمرکز بیشتر محققان بر یافتن نشانگر و یا مواد شیمیایی ای می باشد تا بعد از آزمایش آن ، بتوان با سرعت و دقت بیشتری به تشخیص این بیماری پرداخت.

گوش سالم چگونه کار می کند؟

• گوش از سه قسمت اصلی داخلی ، میانی و خارجی تشکیل شده است. گوش خارجی شامل لاله و مجرای گوش است که وظیفه این قسمت ها گردآوری صداها از محیط پیرامون می باشد.
• بخش میانی از سه استخوان ریز تشکیل شده است که وظیفه تقویت و انتقال امواج صوتی به گوش داخلی است. قسمت داخلی گوش موظف است سیگنال‌های صوتی را به تکانه های عصبی تبدیل کرده و در ایجاد تعادل بدن نقشی مهم دارد.
• تکانه های عصبی داخل حلزون گوش ، عصب آن را تحریک کرده و صداها را می شنود.
• بیماری خود ایمنی گوش با تاثیر بر گیرنده‌های حلزون گوش ، باعث اختلال در روند شنوایی طبیعی می کند. به همین جهت اولین علل عارضه خود ایمنی گوش در یکی از گوش ها کم شنوایی می باشد.

استراتژی‌ درماشنی مبتنی بر مکمل‌های تغذیه ‌ای و دارویی

در مقابله با بیماری خود ایمنی گوش ، از با اهمیت ‌ترین رویکردهای درمانی ، مصرف مکمل‌ های دارویی و تغذیه‌ ای است. این مکمل‌ ها از پیشرفت عارضه جلوگیری کرده و کمک شایانی به تقویت سیستم ایمنی می کند. به طور مثال ، مکمل ‌های حاوی آنتی‌ اکسیدان‌ ها همچون ویتامین C و  E، به محافظت از سلول ‌های گوش و همچنین کاهش التهاب کمک بسزایی می‌ کند.

اختلالات تعادلی ناشی از بیماری خود ایمنی گوش داخلی

شواهد و تحقیقات نشان دهنده آن است که بیماری خود ایمنی گوش داخلی اکثرا سبب کم شنوایی می شود. این مشکلات به سیستم دهلیزی یا تعادل نیز می تواند حمله کند. در نوع علائم دهلیزی که ممکن است شخص تجربه کند ، چند عامل تاثیرگذار است. این عوامل شامل : سرعت رخداد آسیب به وستیبول ، یک طرف یا دوطرفه بودن مشکل ، میزان آسیب ، و همچنین این است که آیا این صدمه موجب ایجاد شکل نوسانی شده یا خیر؟ علائم مشکلات خود ایمنی گوش داخلی می تواند شبیه به دیگر اختلالات دهلیزی باشد.

سخن پایانی

چنانچه با هرگونه مشکل شنوایی مواجه شدید ، بهتر است در اولین فرصت به یک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. شکی وجود ندارد که مراجعه به پزشک ، می تواند به تشخیص هرچه زودتر بیماری ختم شده و به این ترتیب ، احتمال آسیب دیدن بیشتر گوش شما تا حد قابل توجهی کاهش یابد. بیماری خود ایمنی گوش داخلی ، نوعی بیماری است که در صورت ابتلا به آن ، احتمالا تا انتهای عمر خود با آن دست و پنجه نرم خواهید کرد ؛ البته نباید فراموش کنید که اقدامات درمانی به موقع ، می تواند از پیشروی این بیماری جلوگیری کرده و احتمال از دست رفتن کامل شنوایی را تا حد قابل ملاحظه ای کاهش دهد.